ກ່ຽວກັບຫຼວງພະບາງ
ຊື່ເດີມຂອງຫຼວງພະບາງປະກອບມີຫຼາຍຊື່ເຊັ່ນ: ເມືອງຊວາ, ຊຽງທອງ ແລະລ້ານຊ້າງ; ຊື່ເມືອງໃນປະຈຸບັນແມ່ນໄດ້ມາຈາກຊື່ຂອງພະພຸດທະຮູບພະບາງ, ພະບາງແມ່ນຮູບພະພຸດທະຮູບທີ່ສັກສິດ ແລະເປັນທີ່ເຄົາລົບບູຊາຂອງປະຊາຊົນ ເຊິ່ງໄດ້ປະດິດສະຖານຢູ່ໃນຫໍພິພິທະພັນແຫ່ງຊາດໃນໃຈກາງເມືອງ
ປັດຈຸບັນຫຼວງພະບາງເປັນທີ່ຮູ້ຈັກກັນດີໃນການດູແລຮັກສາຄວາມເປັນເອກະລັກສະເພາະຂອງວັດ ສະຖາປັດຕະຍະກຳ ແບບດັ້ງເດີມ ອາຄານອານານິຄົມ ແລະຄວາມສວຍງາມແບບທຳມະຊາດອ້ອມຂ້າງແຂວງ. ເຖິງແມ່ນວ່າເມືອງຫລວງພະບາງເປັນເມືອງທີ່ຕ້ອນຮັບນັກທ່ອງທ່ຽວຈາກທົ່ວທຸກມຸມໂລກ ແຕ່ມັນຍັງມີຄວາມສຳຄັນທາງດ້ານການເມືອງ, ການສຶກສາ ແລະເປັນສູນກາງການຄ້າທີ່ ສຳຄັນສຳລັບວັດທະນາທຳ ຫຼາຍປະເທດໃນພາກເໜືອຂອງລາວ.
ຕະຫຼາດເຊົ້າຂອງຫຼວງພະບາງ ບ່ອນທີ່ທ່ານສາມາດພົບເຫັດປ່າສົດໆຈາກພູເຂົາໃກ້ໆ ແຜ່ນແພທີ່ເຮັດດ້ວຍມືທີ່ເປັນເອກະ ລັກສະເພາະ ແລະມັນແມ່ນສະຖານທີ່ທ້ອງຖິ່ນທີ່ຈະຊື້ສ່ວນປະກອບໃນການປຸງອາຫານ. ເມືອງນີ້ເຕັມໄປດ້ວຍບັນດາວັດວາອາຮາມທີ່ສວຍງາມເຊັ່ນ: ວັດຊຽງທອງ, ວັດໃໝ່ ແລະວັດວິຊຸນ, ມະຫາວິທະຍາໄລສຸພານຸວົງ ແລະວິທະຍາໄລຄູທີ່ ສຳຄັນໃນປະຈຸບັນເຊັ່ນດຽວກັບຫໍພິພິທະພັນແຫ່ງຊາດ. ນອກຈາກນີ້ຍັງມີເຮືອຈັກ ແລະຊາວປະມົງອາໄສຢູ່ລຽບຕາມແມ່ນໍ້າຂອງ ລວມທັງເຮືອບິນລົງຈອດຢູ່ສະໜາມບິນສາກົນຫຼວງພະບາງ, ເປັນເມືອງທີ່ແຕກຕ່າງໃນເມື່ອກ່ອນ ແຕ່ບໍ່ທຳ ລາຍປະຫວັດສາດ ແລະປະເພນີ.
ແຂວງຫຼວງພະບາງຕັ້ງຢູ່ພາກກາງຂອງພາກເໜືອຂອງປະເທດລາວ, ຕິດກັບແຂວງອຸດົມໄຊ, ຜົ້ງສາລີ ແລະຫົວພັນໄປທາງທິດເໜືອ, ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ແລະໄຊຍະບູລີ ໄປທາງທິດໃຕ້ ແລະທິດຕາເວັນຕົກສຽງໃຕ້, ແຂວງຊຽງຂວາງໄປທາງທິດຕາເວັນອອກ
ແຂວງຫຼວງພະບາງມີປະຊາກອນຫຼາຍກ່ວາ 400,000 ຄົນ, ໃນນັ້ນມີ 8 ຊົນເຜົ່າແຕກຕ່າງກັນ. ຊົນເຜົ່າກືມມຸມັກຈະສະກົດວ່າຂະມຸ ເປັນຊົນເຜົ່າທີ່ໃຫ່ຍທີ່ສຸດໃນແຂວງ ແລະມີປະຊາກອນສ່ວນໃຫ່ຍກວມເອົາປະມານ 44% ຂອງປະຊາ ກອນທັງໝົດ, ຊົນເຜົ່າມົ້ງແມ່ນອັນດັບສອງຂອງຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍກວມ (16%), ໃນເຂດທົ່ງພຽງເຜົ່າລາວລຸ່ມກວມ 39% ຂອງປະຊາກອນ ແລະປະຊາກອນສ່ວນໃຫຍ່ອາໄສຢູ່ເຂດທົ່ງພຽງ, ຮ່ອມພູ ແລະຕົວເມືອງຫຼວງພະບາງ.
ຫຼັກຖານທາງໂບຮານຄະດີສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າເມືອງຫຼວງພະບາງມີມາຕັ້ງແຕ່ປະມານ 8000 ປີ ກ່ອນ ຄ. ສ ອານາຈັກ ທຳອິດຂອງລາວແມ່ນອານາຈັກລານຊາງ ສ້າງຕັ້ງຂື້ນໃນສະຕະວັດທີ 14 ໂດຍເຈົ້າຟ້າງຸ່ມ ຫລັງຈາກທ່ານໄດ້ເອົາຊະນະແລະທ້ອນໂຮມອານາຈັກເປັນໜຶ່ງດຽວກັນຄື ຊຽງຂວາງ, ພູພຽງ ໂຄລາດ ແລະຫຼວງພະບາງ, ຊື່ທຳອິດຂອງອານາຈັກແມ່ນ ລາຊະອານາຈັກລານຊາງຕໍ່ມາໃນປີຄ. ສ 1357 ໄດ້ປ່ຽນຊື່ໃໝ່ ເປັນເມືອງຊຽງດົງຊຽງທອງ ໂດຍຄົນທ້ອງຖິ່ນ ຫຼັງຈາກນັ້ນບໍ່ດົນ ເຈົ້າຟ້າງຸ່ມ ໄດ້ຮັບພະພຸດທະຮູບທອງຄຳ ອົງໜື່ງທີ່ມີຊື່ວ່າພະບາງ ເປັນຂອງຂວັນຈາກກະສັດຂະແມ. ແລະກາຍເປັນເມືອງທີ່ຈະເລີນຮຸ່ງເຮືອງ ຈົນກາຍເປັນທີ່ຮູ້ກັນດີວ່າຫຼວງພະບາງ.
ຫຼວງພະບາງແມ່ນນະຄອນຫຼວງຂອງອານາຈັກລານຊາງ ຈົນຮອດປີ ຄ. ສ 1560 ເຈົ້າເສດຖາທິລາດ ໄດ້ຍົກໃຫ້ວຽງຈັນເປັນນະຄອນຫຼວງແທນຫຼວງພະບາງ. (ແຕ່ຫຼວງພະບາງຍັງເປັນສູນກາງທາງສາສະໜາສຳຄັນຂອງປະເທດ) ໃນສະໄໝ ພະເຈົ້າສຸລິຍະວົງສາ, ບັນດາເມືອງຕ່າງໆໄດ້ຕິດຕໍ່ພົວພັນກັບທູດຕາເວັນຕົກ ທີ່ສ້າງຕັ້ງຂື້ນໃນກາງສະຕະວັດທີ 17 ຫຼັງຈາກພະອົງໄດ້ເສຍຊີວິດໃນປີ 1694, ອານາຈັກລານຊາງຖືກແບ່ງອອກເປັນສາມອານາຈັກຄື: ອານາຈັກວຽງຈັນ, ຈຳ ປາສັກ ແລະອານາຈັກຫຼວງພະບາງ
ໃນທ້າຍສະຕະວັດທີ 19, ເມືອງຫຼວງພະບາງຖືກໄພຂົ່ມຂູ່ໂດຍໂຈນທຸງດຳ. ພວກໂຈນໄດ້ທຳລາຍຮູບປັ້ນພະພຸດທະຮູບ, ວັດວາອາຮາມ ແລະຫລັກຖານປະຫວັດສາດຫລາຍຢ່າງ.
ພາຍໃຕ້ການປົກຄອງຂອງເຈົ້າຊີວິດ ສີສະຫວ່າງວົງ(1904 – 1959) ໄດ້ມີການເປີດໂຄງການບູລະນະ ແລະປັບປຸງ, ເຊິ່ງຫລາຍໂຄງການຍັງມີຢູ່ໃນປະຈຸບັນ. ຕຶກອາຄານທີ່ໄດ້ມີອິດທິພົນຈາກຝຣັ່ງໄດ້ເລີ້ມປະກົດຂື້ນໃນທ້າຍສັດຕະວັດ 1800, ໂດຍມີການປະສົມປະສານຂອງສະຖາປັດ ຕະຍະກຳ ລາວໄທລື້, ມຽນມາ, ຈີນ ແລະໄທ.
